ارزیابی کیفیت خدمات ارائه شده به کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم در شمال غرب ایران

چکیده

زمینه. اختلالات طیف اوتیسم به دلیل ماهیت مزمن نیازمند مراقبت­ هایی جامع، هماهنگ و مبتنی بر شواهد در راستای ارتقای کیفیت زندگی و بهبود افراد مبتلا می­ باشد. کیفیت خدمات ارائه شده به مبتلایان اختلال طیف اوتیسم یکی از مهم‌ترین تعیین­ گرهای اثربخشی مداخلات درمانی و بازتوانی می‌باشد. در این پژوهش برآنیم تا کیفیت خدمات اوتیسم را در شمال‌غرب ایران مورد مطالعه قرار دهیم.
روش کار. پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی است که در سال 1397 انجام گرفت. جمعیت هدف والدین کودکان 2 الی 14 سال مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم بودند و در نهایت 202 نفر وارد مطالعه شدند. پرسشنامه شامل چهار بخش اطلاعات دموگرافیک، تشخیصی، علائم رفتاری و اطلاعات مربوط به کیفیت خدمات بود. کیفیت خدمات در چهار حیطه مشارکت در تصمیم، هماهنگی مراقبت، تداوم مراقبت و به موقع بودن دسته‌بندی ‌شده‌ است. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون­های تی مستقل، تحلیل واریانس یکطرفه و کای اسکوئر در نرم‌افزار SPSS-19 انجام گرفت.
یافته‌ها. براساس یافته‌های مطالعه 152 نفر (76/7 درصد) از کودکان وارد شده در مطالعه مذکر بودند. میانگین سنی کودکان ۵ سال و ۴ ماه بود. براساس نتایج مطالعه حیطه مشارکت در تصمیمات با میانگین 66/84 (با انحراف معیار 41/21) بالاترین امتیاز را بین ابعاد کیفیت به خود اختصاص داده است. همچنین میانگین کل کیفیت خدمت نیز برابر 61/69 (با انحراف معیار 30/32) بود که نشانگر وضعیت متوسط کیفیت خدمات ارائه شده به کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم از دیدگاه والدین مشارکت­ کننده در مطالعه می‌باشد. نمره کیفیت خدمت برای کودکانی که شغل پدر آنها کارمند بود از نظر آماری به صورت معنی­داری بالاتر از افرادی که شغل پدر آنها کارگر بود، برآورد شد (0/006=P_value 68/98 در برابر 51/08).
نتیجه‌گیری. کیفیت خدمات با وجود اینکه نمره بالای میانگین را کسب کرده است در مقایسه با حداکثر نمره و شرایط مطلوب اختلاف زیادی دارند و مستلزم این است که تدابیر لازم جهت ارتقای کیفیت خدمات صورت گیرد.