بررسي عوامل مؤثر بر بيگانگي از کار در کارکنان اداره کل بيمه سلامت استان آذربايجان شرقي

چکیده

زمينه و اهداف: بيگانگي از کار با پيامدهاي منفي كارايي در سطح كاركنان و سازمان مرتبط است. اشخاصي كه بيگانگي از کار را تجربه مي كنند با افراد خانواده، جامعه و حتي خود مشكل دارند و سلامت جسمي و رواني آنان مورد تهديد قرار مي گيرد. سازمان ها جهت در امان ماندن از مضرات بيگانگي از کار، نيازمند شناسايي عوامل مؤثر بر بيگانگي از کار مي باشند. هدف تحقيق حاضر، شناسايي عوامل مؤثر بر بيگانگي از کار در کارکنان اداره کل بيمه سلامت استان آذربايجان شرقي مي باشد.

مواد و روش ها: نوع مطالعه توصيفي- تحليلي (پيمايشي) و از حيث هدف کاربردي مي باشد. ابزار جمع آوري داده ها نسخه فارسي و اعتباريابي شده پرسشنامه هاي استاندارد بيگانگي از کار بوئر (Boeree)، عدالت سازماني ادراک شده نيهوف و مورمن (Niehoff & Moorman)، رضايت شغلي مينه سوتا (Minnesota) و در نهايت براي سنجش اعتماد اجتماعي، اثر بخشي اجتماعي و رضايت اجتماعي از ابزار محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماري تحقيق شامل کارکنان اداره کل بيمه سلامت آذربايجان شرقي مي باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران (Cochran) 143 نفر برآورد گرديده و نمونه¬گيري به صورت تصادفي صورت گرفته است. تحليل داده هاي آماري با نرم افزار SPSS18 و استفاده از آزمون هاي آماري تي (T test)، کالموگراف-اسميرنف (kolmogorov-smirnov)، همبستگي و در نهايت تحليل رگرسيون انجام يافته است.

يافته ها: يافته­ ها نشان داد ميانگين بيگانگي از کار در زنان به شکل معناداري بيشتر از بيگانگي از کار در مردان بوده (P=0.015) ولي در سطوح مختلف تحصيلات تفاوت معناداري نداشته است. افزايش سن به شکل معناداري سبب کاهش بيگانگي از کار شده (P=0.045) و بيگانگي از کار در افراد متأهل به شکل معناداري کمتر از افراد مجرد بوده است (P=0.018). يافته­هاي تحقيق نشانگر تأثير معکوس و معنادار متغيرهاي رضايت اجتماعي (P<0.001)، رضايت شغلي (P<0.001)، اعتماد اجتماعي (P<0.001)، ويژگيهاي شغلي (P=0.003)، اثر بخشي اجتماعي (P<0.001) و عدالت سازماني (P=0.017) بر بيگانگي از کار مي­باشد. همچنين رضايت اجتماعي بيشترين تأثير (R2 =26.2%) و اعتماد اجتماعي کمترين تأثير را بر کاهش بيگانگي از کار (R2 =1.13%) داشته است.

نتيجه گيري : با توجه به يافته هاي تحقيق، بيگانگي از کار تابعي از رضايت اجتماعي، رضايت شغلي، اعتماد اجتماعي، ويژگي هاي شغلي، اثر بخشي اجتماعي و عدالت سازماني مي باشد و براي کاهش بيگانگي از کار لازم است در جهت تقويت مؤلفه هاي مذکور در بين کارکنان سازمان همت گماشت.