نوش آفرین صفادل
1 
، سیامک میراب سمیعی
1 ، پریسا داهیم
1* ، کتایون خداوردیان
1، مریم میر محمد علی رودکی
1، صغری انجرانی
1، شهلا فارسی
1، مهدی صابونی
1، عزیزالله عاطفی
2 1 آزمایشگاه مرجع سلامت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تهران، ایران
2 معاونت بهداشت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تهران، ایران
چکیده
پاندمی کووید-19 ناشی از کرونا ویروس جدید در دسامبر 2019 از چین آغاز شد و سریعا به تمامی جهان گسترش یافت. با شیوع سریع بیماری، کلیه کشورهای درگیر براساس ظرفیت های موجود، اقدامات لازم برای شناسایی و مدیریت بیماری را به اجرا درآوردند. در بهمن 1398 با شناسایی اولین موارد بیماری در کشور، برنامه ریزی سریع برای استفاده از خدمات آزمایشگاهی به منظور مدیریت این بیماری، در اولویت نظام سلامت قرار گرفت و با بهره گیری از ظرفیت های آزمایشگاهی موجود و تامین زیرساخت های لازم در کمترین زمان ممکن، شبکه ای از آزمایشگاه های تشخیص مولکولی کووید-19 در کشور تشکیل شد. در کنار افزایش ظرفیت ارائه خدمات آزمایشگاهی، اقدامات لازم برای ارتقای کمی و کیفی عملکرد شبکه انجام شد. با تلاش ها و فعالیت های انجام شده علی رغم تحریم های همه جانبه که بخش سلامت را تحت تاثیر قرار داد، تا شهریور 1400، شبکه آزمایشگاه های تشخیص مولکولی کووید-19 با همکاری بیش از 430 آزمایشگاه که اکثریت آن ها در بخش خصوصی فعالیت می نمایند، تشکیل گردیده است. خدمات این شبکه در کنار ظرفیت انجام آزمایش های تشخیص سریع کووید-19 در شبکه بهداشت، کشور را به قابلیت انجام بیش از 100 هزار آزمایش تشخیص کووید-19 در روز رسانده است. با این حال لازم است با توجه به ادامه همه گیری این بیماری مهلک، با پشتیبانی مسئولین ذی ربط، روند ارتقای کمی و کیفی ارائه خدمات آزمایشگاهی متناسب با سیر بیماری و نیاز نظام سلامت، کماکان ادامه یابد. این مقاله با هدف معرفی الگوی روند استقرار شبکه تشخیص آزمایشگاهی کووید-19، جهت مدیریت پاندمی کووید-19 در ایران، تدوین شده است.
کلید واژه ها: آزمایش کووید-19, خدمات آزمایشگاهی کووید-19, روش های تشخیصی, فرآیندهای تشخیصی, آزمایشگاه ها, کووید-19