ارائه خدمات اساسی سلامت جامانده در طی همه گیری کووید-19 در جمهوری اسلامی ایران: گام سوم بسیج ملی مقابله با کووید-19

چکیده

زمینه. کووید-19 یک پاندمی است و بسیاری از کشورها را با مشکلات بی سابقه مدیریتی روبرو کرده است. گسترش سریع کووید-19 در جهان، بر توانایی کشورها در رسیدگی و پاسخگویی به خدمات ضروری سلامت (Essential Health Services) تأثیر گذاشته و باعث کاهش آن شده است. اکثر کشورها اقداماتی را با هدف جلوگیری از گسترش همه گیری کووید-19 و افزایش خدمات ضروری سلامت انجام داده اند. برنامه مقابله با کووید-19 در ایران در حوزه بهداشت در قالب 5 مرحله (گام) از شروع همه گیری تا شهریور سال 1400 به اجرا درآمده است. هدف از این مقاله ارایه گزارشی مستند از عملکرد دانشگاه های علوم پزشکی در گام سوم بسیج ملی مقابله با کووید-19 میباشد تا ثبت مستندات و گزارشهای آن راهنمایی برای استفاده در تجربیات مشابه باشد.
روش کار. این مطالعه مقطعی-توصیفی میباشد. داده های مورد استفاده در مطالعه از سامانه های سطح یک وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جمع آوری شده است. داده های به دست آمده با استفاده از روش های آماری توصیفی شامل جداول مقایسه ای و تطبیقی و نمودارها، تحلیل و گزارش شدند. برای تهیه گزارش از نرم افزار Excel 2016 استفاده شد. گام سوم مقابله با کووید-19 از 20مرداد سال 1399 الی 20 آبان سال 1399 در واحدهای زیر مجموعه دانشگاه/ دانشکده های علوم پزشکی سراسر کشور به مرحله اجرا درآمد. در این گام ضمن تاکید مجدد بر اهمیت و ضرورت غربالگری شفاهی و آزمایشگاهی کووید-19، بر ارایه خدمات مشخص شده تحت عنوان "خدمات ضروری سلامت به صورت حضوری و غیر حضوری" برای جمعیت تحت پوشش تاکید گردید.
یافته ها. در گام سوم 59،109،413 نفر از نظر بیماری کووید-19 غربالگری شدند. همچنین در طول گام سوم، خدمات و مراقبت های غیر کووید نسبت به سه ماه قبل از آن افزایش داشته است که بیشترین افزایش مربوط به مراقبت های میانسالان بوده است.
نتیجه گیری. پس از اجرایی گام سوم بسیج ملی مقابله با کووید-19 ایران، تعداد خدمت ارائه شده در همه گروه های هدف افزایش یافته است که نشان دهنده موثر بودن اجرای گام سوم مقابله باکووید-19 بوده و باعث افزایش ارایه خدمات ضروری سلامت شده است.