چکیده
زمینه. بیماری کووید-19 ناشی از یک بتاکروناویروس با نام SARS-CoV-2 است. این بیماری اواخر دسامبر 2019 از چین آغاز و از 30 بهمن 1398، بروز آن در ایران اعلام شد. گزارش رسمی انتشار ویروس به سراسر کشور در نیمه اسفند 1398 اعلام و دانشگاه ها در عین گسترش و افزایش پوشش برنامه هر خانه یک پایگاه سلامت، آموزش همه سفیران سلامت خانوار و رابطین سلامت محله با محتوای آموزشی "راهنمای زندگی با کووید-19" و نیز جلب همکاری آن ها را به عنوان بالاترین اولویت مدنظر قرار دادند.
روش کار. مطالعه اخیر یک پژوهش توصیفی- مقطعی است. روش نمونه گیری به شیوه سرشماری انجام شد. 11,134,290 نفر سفیر سلامت خانوار و تعداد 280,619 نفر رابط سلامت محله شاغل در دانشگاه های علوم پزشکی مورد مطالعه قرار گرفتند. داده های مورد نیاز از طریق سامانه های پرونده الکترونیک سلامت و پورتال مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی استخراج گردید و با استفاده از روشهای آمار توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها. سفیران سلامت خانوار 11,134,290 نفر و تعداد رابطین سلامت محله 280,619 نفر است. بیشترین رابط و سفیر سلامت با 824,803 نفر در دانشگاه شهید بهشتی و کمترین آن با 7,088 نفر در گراش است. تعداد خانوارهای دارای سفیر سلامت 11,656,389 نفر بوده که 50/1 در صد خانوارهای ایرانی را هستند. میانگین کشوری آموزش سفیران در دوره آموزشی کووید-19، 79/2 درصد است. در 22 دانشگاه/ دانشکده 100درصد سفیران سلامت خانوار آموزش کووید- 19 را دیده اند.
نتیجه گیری. اجرای برنامه هر خانه یك پایگاه سلامت با افزایش آگاهی و ترویج خود مراقبتی در جامعه در كنترل كووید- 19 مؤثر بوده است. سفیران سلامت خانوار که در کنار رابطین سلامت محله مهمترین عنصر برنامه هر خانه یك پایگاه سلامت بوده اند، توانستند با دریافت آموزش های كووید-19 نقش خود را در ارتقای دانش جامعه، شناسایی و معرفی به موقع بیماران به مراكز منتخب كووید-19، بهبود مراقبت ها و خدمات رهگیری و حمایتی با حضور در تیم های رهگیری و حمایتی ایفا نمایند.