مریم سپهری
1 ، رضا ضیایی
2 ، الهه بایبوردی
3 ، وهاب اصل رحیمی
4، بهرام صمدی راد
5 ، سعید دستگیری
6* 1 گروه پزشکی اجتماعی و خانواده، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
2 گروه بهداشت عمومی، دانشگاه مید سوئد، ساندزوال، سوئد
3 پژوهشکده جهاد دانشگاهی، تبریز، ایران
4 واحد سلامت نوجوانان، مرکز بهداشت استان آذربایجان شرقی، تبریز، ایران
5 مرکز تحقیقات پزشکی قانونی، سازمان پزشکی قانونی، تهران، ایران
6 مرکز تحقیقات مدیریت خدمات بهداشتی درمانی تبریز، گروه پزشکی اجتماعی و خانواده، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
چکیده
زمينه و اهداف: بیماری های مزمن سردسته علل مرگ در جهان هستند. عوامل خطر رفتاری مانند مصرف سیگار، الکل، عدم فعالیت فیزیکی، مهم ترین تعیین گرهای بیماری و مرگ و میر هستند. منشا عوامل خطر رفتاری بیماری های مزمن در دوران کودکی و نوجوانی است. هدف مطالعه حاضر بررسی الگوهای رفتاری نوجوانان طبق پرسش نامه استاندارد سازمان بهداشت جهانی است.
مواد و روش ها: در این پژوهش مقطعی، 1517 نفر از دانش آموزان مقطع دبیرستان شهرستان تبریز به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی وارد مطالعه شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه استاندارد بررسی سلامت مدارس (GSHS) سازمان بهداشت جهانی بوده است.
يافته ها: پنج درصد دانش آموزان یک بار یا بیشتر طی 30 روز گذشته سیگار کشیده بودند. از هر 5-6 نفر، یک نفر مصرف سیگار را تجربه کرده بود. حدود یک درصد موارد حداقل یک بار از اشکال مختلف داروها و مواد اعتیاد آور استفاده کرده بودند. 4/2 درصد (با فاصله اطمینان، 5/2 – 3/1) در سال گذشته حداقل یک بار اقدام به خودکشی کرده بودند. 4/2 درصد طی هفته حداقل یک روز با خود سلاح سرد همراه داشته اند. هشتاد درصد هیچگاه از دوچرخه برای ورزش، کار یا تفریح استفاده نکرده بودند. 45/2 درصد در مورد اجتناب از عفونت HIV در کلاس درس آموزش دیده و تنها 41/9 درصد در این مورد با والدین شان صحبت کرده بودند.
نتيجه گيري: با توجه به نتایج مطالعه و پیامدهای رفتارهای پرخطر در نوجوانی، آموزش و آگاهی های بیشتر در مدارس و همکاری های چند جانبه بخش های مختلف آموزشی و بهداشتی و سیاست گزاری های مناسب برای ارتقا سلامت نوجوانان ، ضروری به نظر می رسد.
کلید واژه ها: سلامت نوجوانان, فعالیت فیزیکی, مصرف دخانیات, الگوی رفتار