آرزو پرکار
1 ، صدرالدین ستاری
1* ، محمدتقی مقدم نیا
2 1 گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل، اردبیل، ایران
2 گروه فوریتهای پزشکی پیش بیمارستانی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران
چکیده
زمینه. عمدهترین فاکتور اثرگذار در موفقیت فرآیند مدیریت بحران، آمادگی گروه مقابله با بحران است، الگوهای آموزشی ابزاری برای حفظ آمادگی پرسنل بوده که ضمن کمک به یادگیری آنها در کسب اطلاعات، مهارتها و شیوههای تفکر، بر توان آنان در حصول به هدفهای معین میافزایند. پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی آموزش کارکنان سامانه فرماندهی حادثه بیمارستانی انجام شد.
روش کار. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و نحوه اجرای پژوهش، در گروه پژوهشهای ترکیبی یا آمیخته اکتشافی میباشد و از نظر ماهیت و نوع مطالعه در بعد کیفی از نوع تحلیل محتوا و مضمون و در بخش کمّی، با توجه به استفاده ازروش مدلیابی معادلات ساختاری و از نوع همبستگی میباشد. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان در حوزه سامانه فرماندهی حادثه و در بخش کمّی شامل مدیران و کارکنان این سامانه در بیمارستانهای استان گیلان بود. روش نمونهگیری در بخش کیفی، روش هدفمند و در بخش کمّی، تصادفی خوشهای بود. حجم نمونه در بخش کیفی با توجه به اصل اشباع دادهها، 15 نفر و در بخش کمّی براساس فرمول کوکران 226 نفر برآورد و انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختارمند و در بخش کمّی پرسشنامه مستخرج از مصاحبه بود. برای تجزیه و تحلیل دادهها در بخش کیفی از نرمافزار MAXQDA2020 و نرمافزار SmartPls3 و در بخش کمّی از نرمافزار SPSS26 استفاده شد.
یافتهها. با تحلیل مقولههای حاصل از 15مصاحبه با خبرگان، 43 کد باز، 12 کد محوری استخراج شدند که عبارتند از: تعیین وضع موجود، تعیین پیشنیازها، امکانسنجی، تعیین راهبردها، تعیین محتوای آموزشی، سازماندهی راهبرد آموزشی، اقدامات تخصصی، طراحی و مدلسازی، تلفیق و اجرا، پشتیبانی، ارزشیابی یادگیرنده و بازخورد و 5 کد انتخابی: طراحی، تجزیه و تحلیل، ارزشیابی و بازخورد، سیاستگذاری و تعیین راهبردها و بُعد اجرا و پشتیبانی، به دست آمد. یافتهها نشان میدهد که بُعد طراحی، با ضریب مسیر (987/ 0) و (713/ 176) =t، بیشتر از ابعاد دیگر در طراحی الگوی آموزش تاثیر داشته است. همچنین نتایج نشان داد که همه مولفهها ارتباط معناداری در طراحی الگو داشتند.
نتیجهگیری. نتایج پژوهش نشان داد فرماندهی کارآمد در حوادث احتمالی در گرو آموزش موثر کارکنان با الگوی جدید و بهروز میباشد.
کلید واژه ها: مدیریت ریسک, عملکرد و تجزیه و تحلیل وظیفه, مدیریت منابع کارکنان- مراقبتهای بهداشتی, برنامهریزی/ سازماندهی و مدیریت بلایا