چکیده
زمینه. دیابت نوع دو به عنوان شایع‌ترین بیماری متابولیکی، یک اختلال مزمن و پیش‌رونده است که باعث ایجاد عوارض پایدار و افزایش بیماری‌های قلبی- عروقی، عروق مغز، عروق محیطی و مرگ‌ومیر در افراد مبتلا می‌شود. بنابراین، هدف از مطالعه‌ی حاضر بررسی تاثیر 8 هفته تمرین تناوبی و مکمل‌یاری کافئین بر شاخص‌های گلایسمیک در مردان مبتلا به دیابت نوع 2 می‌باشد.
روش کار. پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی بود. به صورت پایلوت، 50 نفر به روش در دسترس و هدفمند، به صورت تصادفی از بین مردان مبتلا به دیابت نوع 2 ساکن شهر تبریز مراجعه کننده به کلینیک‌های تخصصی سلامت و شیخ الرئیس شهر تبریز در بازه زمانی سال 1401 -1400انتخاب شدند. 32 نفر معیارهای ورود را داشتند و وارد مطالعه شدند. مشارکت کنندگان در مطالعه به صورت تصادفی ساده در چهار گروه همگن 8 نفری شامل؛ دارونما، کافئین، تمرین و تمرین + کافئین تقسیم شدند. مداخلات دارویی و تمرینات تناوبی به‌مدت 8 هفته انجام شد. نمونه‌های خونی در طی دو مرحله (پیش‌آزمون و پس‌آزمون) برای اندازه‌گیری سطوح سرمی گلوکز، انسولین، HbA1c و شاخص HOMA-IR جمع‌آوری شدند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های تحلیل واریانس مکرر، تعقیبی بونفرونی و تی مستقل در سطح معنی‌داری 05/ 0 بررسی گردید.
یافته‌ها. نتایج نشان داد که سطوح سرمی گلوکز، انسولین، HbA1c و HOMA-IR در هر سه گروه مداخله، کاهش معنی‌داری در مقایسه با گروه دارونما دارد (001/ 0=P). همچنین، نتایج آزمون تعقیبی نشان داد که گروه تمرین+کافئین دارای اثرات مضاعفی بر تغییرات شاخص‌های مورد مطالعه در مقایسه با گروه کافئین دارد (001/ 0=P).
نتیجه‌گیری. تمرینات تناوبی و ترکیب آن با مکمل‌یاری کافئین ممکن است در جهت بهبود و درمان علائم مرتبط با دیابت نوع دو روش مفیدی باشد.
کلید واژه ها: کافئین, تمرین تناوبی, گلوکز, انسولین, هموگلوبین گلیکوزیله, دیابت نوع دو