چکیده
زمینه. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد پایگاه‌ها و مراکز جامع سلامت شهری و روستایی می‌توانند 80 درصد از نیازهای بهداشتی سالمندان را ارائه دهند، اما سالمندان از خدمات این مراکز استفاده نمی کنند. این مطالعه به‌‌منظور بررسی دلایل عدم مراجعه سالمندان از خدمات مراکز جامع سلامت روستایی و شهری از دیدگاه کارکنان پایگاه‌ها و مراکز جامع سلامت جنوب‌غرب خوزستان انجام شده است.
روش کار. در این مطالعه توصیفی- تحلیلی ۳۳۸ نفر از کارکنان پایگاه‌ها و مراکز جامع سلامت جنوب‌غرب خوزستان به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای وارد مطالعه شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسش‌نامه‌ای شامل سؤالات دموگرافیک و ۳۹ سؤال در خصوص دلایل عدم مراجعه سالمندان به مراکز جامع سلامت استفاده شد. روایی و پایایی پرسش‌نامه مورد بررسی قرار گرفت. برای تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی و تحلیل خوشه‌ای با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS نسخه ۲۷ و XLSTAT 2019/2/2 در سطح معنی‌داری ۰/۰۵ استفاده شد.
یافته‌ها. بیشتر افراد مطالعه را زنان (۸۱/ ۷۷ درصد)، متأهلین (۲۶/ ۷۴ درصد) و کارکنان با تحصیلات کارشناسی (۲۵/ ۳۲ درصد) تشکیل می‌دادند. از دیدگاه کارکنان، جذابیت بخش خصوصی نسبت به بخش دولتی و مسائل شخصی مربوط به سالمند یا خانواده ایشان از دلایل اصلی عدم مراجعه سالمندان به مراکز است. اما شرایط فیزیکی پایگاه‌ها و مراکز، کیفیت خدمات و اعتماد سالمندان به کارکنان تأثیر چندانی در استفاده از خدمات مراکز ندارند.
نتیجه‌گیری. مراجعه سالمندان جهت بهره‌مندی از خدمات مراکز سطح اول شبکه‌های بهداشت و درمان از دیدگاه کارکنان مطلوب ارزیابی نشد. ادغام برخی خدمات سطح دو و سه در سطح یک می‌تواند سالمندان را برای استفاده از خدمات این پایگاه‌ها و مراکز تشویق نماید. علاقه‌مندی سالمندان به استفاده از طب سنتی نیز باید در سطح اول خدمات دیده شود.