چکیده
زمینه. بیماریهای غیرواگیر (NCDs) مانند بیماریهای قلبی- عروقی و فشار خون بالا، از مهمترین عوامل مرگومیر در ایران هستند. مصرف زیاد نمک یکی از علل اصلی این بیماریها است. گزارشها نشان میدهد که مصرف روزانه نمک در ایران ۲ تا ۳ برابر مقدار توصیهشده توسط سازمان جهانی بهداشت است. این مطالعه به بررسی راهکارهای سیاستگذاری برای کاهش مصرف نمک با هدف ارائه چارچوبی عملی و مبتنی بر شواهد برای طراحی مداخلات چندبخشی در جهت کاهش مصرف نمک و ارتقاء سلامت عمومی پرداخته است.
روش کار. این مطالعه یک مرور ساختاریافته متون علمی و سیاستی با هدف بررسی سیاستهای کاهش مصرف نمک در سطح جهانی است. تحلیل محتوا با بهرهگیری از چارچوب READ انجام شده است. جستجو در پایگاههای PubMed، Scopus، Web of Science و Google Scholar تا ژانویه ۲۰۲۵ با کلیدواژههایی مانند "سیاست ملی مبتنی بر شواهد، مطالعه مبتنی بر جامعه، کاهش نمک، کاهش سدیم، سیاست غذایی، سدیم/نمک غذایی" انجام شده است.
یافتهها. چهار گزینه سیاستی برای کاهش مصرف نمک شناسایی شد: ۱) کمپینهای اطلاعرسانی و آموزش عمومی، 2) برچسبگذاری واضح محصولات غذایی، 3) اصلاح تدریجی فرمولاسیون غذاهای فرآوریشده، 4) وضع مالیات بر مواد غذایی پر سدیم. این گزینههای سیاستی میتوانند تأثیر قابلتوجهی بر کاهش مصرف نمک در جامعه داشته باشند.
نتیجهگیری. با توجه به تجربههای موفق سیاستهای کاهش مصرف نمک در کشورهایی مثل انگلستان و فنلاند، به نظر میرسد کاهش مصرف نمک در ایران نیازمند اجرای سیاستهای ترکیبی مانند تمرکز بر آموزش عمومی همراه با اقدامات مکمل (فرمولاسیون مجدد)، میتواند اثرات مثبتی بر سلامت جامعه و کاهش بار بیماریهای غیرواگیر مثل پرفشاری خون و متعاقباً کاهش هزینههای درمانی داشته باشد.