چکیده
زمينه و اهداف: حقوق بيماران رواني و اهميت رعايت آن در سالهاي اخير مورد توجه سياست گذاران، مديران و پژوهشگران بخش سلامت قرار گرفته است. علي رغم افزايش اهميت اين موضوع، تنها مطالعات اندکي به بررسي حقوق بيماران رواني و موضوعات مرتبط با آن پرداخته اند. هدف از انجام اين مطالعه آن است که با بررسي مطالعات مختلف انجام شده مرتبط با حقوق بيماران رواني در ايران و ساير کشورها، چالش ها و راهکارهاي رويارويي با آنها مورد بررسي و تحليل قرار گيرد.
مواد و روش ها: اين پژوهش مطالعه اي مروري است. براي انجام مرور، مقالات، پايان نامه ها، گزارش هاي مرتبط با حقوق بيماران رواني مورد بررسي قرار گرفت. براي گرداوري داده هاي مرتبط با اهداف مطالعه، ابتدا پايگاه هاي داده اي داخلي و خارجي جستجو گرديد. در گام بعدي ليست مقالات برخي مجلات داخلي و خارجي تخصصي در خصوص حقوق بيماران رواني مورد بررسي قرار گرفت. پس از جمع بندي و طبقه بندي داده هاي موردنياز، گزينه هاي مرتبط با اصلاحات لازم براي رويارويي با چالش هاي مربوط به حقوق بيماران رواني استخراج و دسته بندي گرديد.
يافته ها: راهكارهاي ارايه شده براي رفع چالش هاي فعلي مرتبط با حقوق بيماران رواني (نقص ها و کاستي هاي مرتبط با حقوق فعلي بيماران رواني، عدم آگاهي و يا آگاهي پايين بيماران رواني و كاركنان بخش سلامت از حقوق بيماران رواني و ... ) شامل اصلاحات در سطح تدوين قوانين و مقررات، در سطح سياست گذاري كلان، در سطح انجام پژوهش هاي مرتبط، در سطح ارايه خدمات سلامتي و اصلاحات راهبردي با تكيه بر تحليل ضعف ها و نارسايي هاي مرتبط با حقوق بيماران رواني و توجه به نيازهاي واقعي آنان مي باشد.
نتيجه گيري : کمک به ارتقاي سياست گذاري هاي موجود جهت اصلاح کاستي ها و نارسايي هاي مرتبط با حقوق بيماران رواني و توجه به الزامات آن، برنامه ريزي در جهت شناسايي ضعف ها و نارسايي مرتبط با حقوق آنان و اقدام در جهت بهبود نحوه ارايه خدمات به اين دسته از بيماران در سطوح مختلف نظام سلامت گامي مؤثر در راستاي رفع بسياري از چالش هاي مرتبط با حقوق بيماران رواني و ارتقاي رعايت حقوق آنان مي باشد.