سبب ­شناسی گرایش­ به مصرف­ سیگار: یک وارسی ­کیفی از تجارب زیسته جوانان سیگاری

چکیده

زمینه و اهداف
مصرف سیگار بستر امنیتی- اجتماعی جوانان، سلامت و بهداشت عمومی را به چالش کشیده است. از طرفی هم، نگاه سهل انگارانه باعث گردیده که جامعه بیشتر به سمت عادی سازی مصرف سیگار حرکت کرده و جوانان نیز هر روز بیشتر از قبل به سمت آن کشیده شوند. هدف این مطالعه سبب-شناسی گرایش به مصرف سیگار با نگاه به تجارب زیسته جوانان مصرف کننده سیگار است.

مواد و روش ها
این مطالعه ی کیفی با روش پدیدارشناسی و استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته عمیق با 14 جوان 20 تا 35 سال که به شکل روزانه و مداوم مصرف سیگار داشتند در شهر تهران و در سال 1399صورت گرفت. شرکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدف مند گزینش شدند. نمونه-گیری به منظور دریافت داده ها تا مرحله اشباع نظری ادامه پیدا کرده و در ادامه اطلاعات جمع آوری شده با روش کدگذاری تحلیل شدند.

یافته ها
تحلیل تجارب مشارکت کنندگان منجر به شناسایی 113 کد اولیه، 19 زیر طبقه، 8 طبقه فرعی و در نهایت 2 طبقه اصلی گردید. طبقات فرعی عبارت بودند از تحریف شناختی از آثار سیگار، استفاده از سیگار به منظور کاهش مشکلات روان شناختی، مصرف برای جبران احساس خود کم بینی، میل به مصرف هنگام خُلق پایین، احساس متفاوت بودن هنگام مصرف، میل به مصرف در پاسخ به هیجانات متأثر از هنر، دسترسی آسان به سیگار، اثر معکوس تبلیغات منفی و طبقات اصلی را مؤلفه های درون فردی و مؤلفه های میان فردی- برون‌فردی گرایش به مصرف سیگار در جوانان تشکیل دادند.

نتیجه گیری
بررسی تجارب زیسته جوانان در مصرف سیگار باعث شناخت عمقی تر مؤلفه های گرایش به سیگار شده و متعاقباً منجر به درک بهتر و سریع تر دیگر جوانان از این تجربیات می شود.