چکیده
زمینه. انواع مختلف مرگ افراد نشان دهنده میزان استفاده افراد از انواع مختلف مراقبت های بهداشتی است و نشان دهنده رشد و توسعه یک جامعه است. مرگ های زودرس بار سنگین بهداشتی، اقتصادی و روانی روی جامعه می گذارند و با توجه به قابل پیشگیری بودن این مرگ ها تلاش جهت کاهش 25 درصدی مرگ های زودرس تا سال 1404 در برنامه های بالادستی وجود دارد.
روش کار. هدف از این مطالعه توصیفی-تحلیلی با استفاده از داده های ثبتی، پهنه بندی مرگ های زودرس در شهرستان های تحت پوشش علوم پزشکی سمنان و بررسی عوامل دخیل در مرگ های زودرس در جهت کاهش مرگ و میر زودرس جامعه به خصوص در افراد با سن 30 تا 69 سال بوده است. داده ها براساس اطلاعات گواهی های فوت درج شده در سامانه ثبت مرگ در جمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان از سال 1392 تا 1397 استخراج شد. براساس سامانه ثبت مرگ تعداد 3619 مرگ زودرس بین 30 تا 69 سال داشتیم که به وسیله نرم افزار SPSS و با استفاده از آمارهای توصیفی (درصد فراوانی نسبی، میانگین و انحراف معیار) و تحلیلی (کای دو و تی مستقل) برحسب نوع متغیر و در سطح معنی داری 5 درصد آن ها را تحلیل کردیم.
یافته ها. مجموع 3619 مرگ زودرس در جمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی سمنان دارای میانگین (انحراف معیار) 55/7 (10/6) سال بوده است. بیشترین تعداد مرگ زودرس در سال 1394 و کمترین آن مربوط به سال 1393 بوده است. همچنین بیشترین میزان مرگ متعلق به شهرستان آرادان و کمترین آن متعلق به شهرستان مهدی شهر بوده است. همین طور بیشتر مرگ های زودرس در شهرها (85/5 درصد) روی داده است (P<0/001). در این بین تنها تعداد مرگ زود هنگام ناشی از تصادفات رانندگی و عوارض جراحی در گروه های سنی مختلف یکسان می باشد (P>0/05).
نتیجه گیری. برای کاهش مرگ و میرهای زودرس و افزایش امید به زندگی بایستی به پیشگیری از سوانح و حوادث، علل زمینه سازهای بیماری های داخلی و فرهنگ سازی در خصوص تغییر سبک زندگی شهروندان در راستای کاهش هرچه بیشتر عوامل خطر کوشید.