بررسی ارتباط وضعیت اجتماعی اقتصادی با رفتارهای ترافیکی عابرین پیاده در شهر مرند

چکیده

زمینه. با توجه به آمار بالای تصادفات عابرین پیاده در شهر مرند و آسیب‌های جسمانی، روانی، اجتماعی و اقتصادی متعاقب آن، که برای فرد، خانواده و جامعه دارد، مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط وضعیت اجتماعی اقتصادی با رفتارهای ترافیکی عابرین پیاده در شهر مرند، آذربایجان شرقی انجام شد.
روش کار. این مطالعه به صورت توصیفی- تحلیلی در سال 1399-1398 در شهر مرند انجام شد. نمونه آماری شامل 515 عابر پیاده مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهر مرند بودند. داده‌ها از طریق پرسش‌نامه استاندارد رفتار ترافیکی عابرین پیاده و پرسش‌نامه وضعیت اجتماعی اقتصادی گردآوری شد. برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی، آزمون تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و نرم‌افزارSPSS نسخه 23 استفاده شد.
یافته‌ها. میانگین (انحراف معیار) نمره کل رفتار ترافیکی عابرین پیاده، 07/ 82 (80/ 7) بدست آمد. طبق نتایج آزمون تی مستقل، میانگین نمره رفتار‌های خشونت‌آمیز با جنسیت، ارتباط معناداری داشت؛ به‌طوری‌که مردان نسبت به زنان عابر پیاده از رفتارهای ترافیکی بهتری برخوردار بودند. طبق نتایج آزمون تحلیل واریانس یک طرفه، میانگین نمره رفتارهای مثبت در گروه‌های مختلف سنی تفاوت معناداری داشتند. عابرین پیاده متاهل نسبت به افراد مجرد، از حواس‌پرتی کمتری برخوردار بودند. همچنین در تمام ابعاد رفتار ترافیکی، با بهتر شدن وضعیت اجتماعی اقتصادی، میانگین نمرات رفتار ترافیکی افزایش داشت اما این افزایش فقط در ابعاد رعایت قوانین ترافیکی، رفتارهای مثبت و بعد حواس‌پرتی معنادار بود.
نتیجه‌گیری. عابرین پیاده با وضعیت اجتماعی اقتصادی پایین‌تر، رفتارهای غیر ایمن‌تری حین عبور از جاده داشتند. همچنین رفتارهای غیر ایمن در عابرین پیاده زن و گروه‌های سنی جوان بیشتر بود. بنابراین، باید اقداماتی نظیر اجرای مداخلات آموزشی و محیطی با در نظر گرفتن ویژگی‌های جمعیت‌شناختی عابرین پیاده انجام شود تا منجر به ارتقای دانش و رفتار ترافیکی عابرین پیاده گردد.