چکیده
زمینه و اهداف : برنامه سلامت مادران در تمامی نظام های سلامت به سبب گستردگی و تأثیرات عمده آن از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و ارزشیابی مناسب این برنامه همواره مورد توجه مدیران و سیاست گذاران سلامت کشورها می باشد. در همین راستا پژوهش حاضر درصدد تحلیل برنامه سلامت مادران با استفاده از الگوی جامع ارزشیابی (Context, Input, Process and Product Evaluation Model (CIPPI)) در استان آذربایجان شرقی می باشد.
مواد و روش ها : این مطالعه از نوع توصیفی - مقطعی می باشد که داده های آن از طریق روش های کیفی مشاهده و مصاحبه جمع آوری گردید. پژوهشگران با مراجعه به سطوح مختلف ارائه خدمات ضمن مصاحبه با صاحبان فرایند و مشتریان و نیز مشاهده اسناد، فرایند ارزشیابی را بررسی نموده و یافته های حاصل از این ارزیابی با جنبه ها و ساختار الگوی جامع ارزشیابی مطابقت داده شد.
یافته ها: یافته های حاصل از تطبیق نظام کنونی ارزشیابی برنامه سلامت مادران در آذربایجان شرقی با الگوی ارزشیابی CIPPI بیانگر این واقعیت است که از 24 مؤلفه مورد بررسی در 5 بعد این الگو، نظام ارزشیابی کنونی این برنامه تنها 5 مورد از مولفه ها را به طور کامل مورد سنجش قرار می دهد، 5 مورد از مؤلفه ها را بصورت نسبی می سنجد و 14 مورد از مؤلفه ها را مورد سنجش قرار نمی دهد. همچنین مشکلات عمده ای از جمله ضعف در فهرست های کنترل (Checklist) و استانداردها و نیز در طی فرایند انجام ارزشیابی مشهود است.
نتیجه گیری : براساس یافته های بدست آمده از این پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که الگوی کنونی ارزشیابی برنامه سلامت مادران در استان آذربایجان شرقی فاصله ی زیادی با وضعیت مطلوب دارد و لزوم بازنگری در این الگو براساس مدل های کارآمد و اثربخش ارزشیابی به وضوح احساس می شود. بدون تردید، مدیران و سیاست گذاران فعال در این عرصه می توانند با استفاده از نتایج این پژوهش و توجه به پیشنهادات اصلاحی، در جهت رفع موانع موجود گام بردارند.