ارسال اثر به هر یک از مجلات علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TOUMS PRESS) به این معنی و مفهوم است که همه افراد نام‌برده شده به عنوان پدیدآور، محتوای اثر ارسالی را خوانده و با آن موافقت نموده‌اند و اینکه در ارسال اثر خط‌مشی مجله مدنظر قرار گرفته است.
فهرست مطالب
اخلاق و رضایت
تأئیدیه اخلاق
مجلات علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) از دستورالعمل‌های کمیته اخلاق نشر (COPE) تبعیت می‌کند و به دستورالعمل‌های بهترین شیوه عمل پایبند است.
تمامی آثار ارسالی مبتنی بر یک کار پژوهشی باید شامل بیانیه‌ای باشد که نشان دهد نسبت به اخذ تائیدیه اخلاق برای مطالعه اقدام شده (یا بیانیه‌ای که با ذکر دلیل نشان دهد تائیدیه لازم نبوده)، که در آن نام کمیته(های) اخلاق یا هیأت(های) بررسی مؤسسه‌ای (IRB)، شماره یا شناسه مرجع تأئیدیه(ها)، و بیانیه‌ای مبنی بر اینکه شرکت‌کنندگان قبل از مشارکت رضایت آگاهانه دادند، لحاظ گردد. حتی زمانی که مطالعه‌ای توسط یک کمیته اخلاق پژوهش یا هیأت بررسی مؤسسه‌ای تایید شده باشد، دبیران علمی ممکن است اطلاعات و جزئیات بیشتری در مورد اخلاق پژوهش در اثر ارسالی از پدیدآوران درخواست نمایند. همچنین، تحقیق بر روی انسان، بافت انسانی، و یا داده‌های انسانی بایستی مطابق با بیانیه هلسینکی اجرا شده باشد و همچنین بایستی توسط کمیته اخلاق مناسبی تایید شده باشد. در صورتی که دبیران مجلات به این نتیجه برسند که تحقیق در چارچوب مناسب اخلاق انجام نشده، ممکن است اثر ارسالی رد شود. دبیران مجلات همچنین ممکن است برای کسب اطلاعات بیشتر در موارد خاص با کمیته اخلاق مؤسسه مربوطه تماس بگیرند.
در خصوص ادعاهای سوءرفتار انتشاراتی، هم پیش از انتشار و هم پس از آن، به دقت بازرسی انجام می‌شود و انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) حق تماس با مؤسسات، سرمایه‌گزاران، و یا نهادهای نظارتی مرتبط با پدیدآوران را در صورت لزوم برای خود محفوظ می‌دارد. اگر شواهد قطعی سوءرفتار ملاحظه شود، اقدامات لازم در خصوص تصحیح سوابق علمی، که می‌تواند شامل تصحیح یا بازپس‌گیری آثار منتشره باشد، اتخاذ خواهد شد.
فرض بر این است که پدیدآوران از مسائل اخلاق نشر به ویژه در خصوص معیارهای پدیدآورندگی، ارسال همزمان اثر به بیش از یک مجله، سرقت ادبی، دستکاری تصاویر، منافع متقابل و انطباق با استانداردهای اخلاق پژوهش آگاهند. در موارد ظن به سوءرفتار، از استانداردها و شیوه‌نامه‌های (COPE) تبعیت خواهد شد و همچنین نظر انجمن (COPE) اخذ می‌گردد.
تأییدیه‌اخلاقی‌گذشته‌نگر
در مواردی که مطالعه‌ای تأییدیه کمیته اخلاقی را قبل از شروع کار اخذ نکرده باشد، امکان اخذ تأییدیه‌اخلاقی‌گذشته‌نگر معمولاً وجود ندارد و ممکن است نتوان اثر ارسالی را وارد روند‌هم‌ترازداوری نمود. در چنین مواردی برای وارد کردن اثر ارسالی به روند‌هم‌ترازداوری، تصمیم با دبیران مجله است.
رضایت‌بیمار و اصول‌محرمانگی
هر گونه اثر ارسالی به مجلات علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) که حاوی اطلاعات پزشکی شخصی در مورد یک فرد زنده قابل شناسایی باشد، قبل از آنکه منتشر شود نیازمند رضایت صریح آن فرد است. بنابر این، تمامی بیماران مورد مطالعه ملزم به امضای یک رضایت‌نامه آگاهانه پس از خواندن برگه اطلاعاتی مطالعه مربوطه هستند.
اگر به این دلیل که در مطالعه‌ای نمی‌توان بیمار مورد نظر را یافت امکان گرفتن رضایت وجود ندارد، انتشار اثر تنها زمانی ممکن خواهد بود که اطلاعات به حد کافی ناشناس بماند. ناشناس بدان معنی است که نه خود شخص و نه هیچ کس دیگری نتواند با اطمینان فرد را شناسایی کند.
اگر بیمار متوفی باشد، پدیدآوران بایستی از یکی از بستگان (در مقام احترام و اخلاق پزشکی) اجازه کسب کنند. اگر بستگان بیمار در دسترس نباشند، مجلات ارزشمند بودن مورد، احتمال شناسایی افراد از مقاله، و احتمال مجرمانه بودن تصمیم به انتشار اثر ارسالی را سبک و سنگین خواهند کرد.
استفاده از تصاویری مانند کلیشه‌های رادیوگرافی، تصاویر لاپاروسکوپی، تصاویر سونوگرافی، لام پاتولوژی، یا تصویر اعضای بدن به‌صورت غیرشناساننده، زمانی بدون رضایت مجاز است که هر نوع علامت شناسایی حذف شود و متنی همراه آن نباشد که هویت بیمار را نشان دهد.
پژوهش شامل حیوانات
پژوهش تجربی بر روی مهره‌داران و یا هر بی‌مهره‌ی تنظیم شده بایستی از دستورالعمل‌های مؤسسه‌ای، ملی یا بین‌المللی تبعیت کند و در صورت امکان بایستی توسط یک کمیته اخلاق مناسب تایید شده باشد. بیانیه بازل (Basel Declaration) اصول اساسی اجرای پژوهش بر روی حیوانات را تشریح می‌کند و شورای بین‌المللی علم حیوانات آزمایشگاهی (ICLAS) همچنین دستورالعمل‌های اخلاقی منتشر کرده است.
در مطالعات تجربی که شامل حیوانات دارای مالک است، پدیدآوران همچنین بایستی از فرد مالک یا صاحب رضایت‌نامه آگاهانه مستند اخذ کنند و به یک استاندارد بالا (بهترین شیوه عمل) در رابطه با مراقبت‌های دامپزشکی پایبند باشند.
ثبت کارآزمایی
بر اساس توصیه‌نامه (ICMJE)، کارآزمایی بالینی به این صورت تعریف می‌شود: «هر نوع کار پژوهشی که به‌صورت آینده‌نگر افراد یا گروهی از افراد را با یا بدون گروه مقایسه و یا کنترل همزمان، به‌منظور مطالعه رابطه علت و معلول بین مداخله سلامت‌محور و یک برآمد سلامت، به یک مداخله اختصاص می‌دهد.»
در تبعیت از توصیه‌های (ICMJE)، هیچ مجله علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز به گزارش‌های ارسالی منتج از کارآزمایی‌های بالینی ترتیب اثر نخواهد داد؛ مگر اینکه قبل از هر گونه تخصیص شرکت‌کنندگان، کارآزمایی ثبت شده باشد.
ثبت تمام کارآزمایی‌ها بالینی در یکی از پایگاه‌های عمومی ثبت کارآزمایی‌های بالینی تاییدشده توسط ICMJE (هر دفتر ثبتی که کارگزار اصلی پایگاه ثبت بین‌المللی کارآزمایی‌های بالینی WHO باشد) به‌عنوان پیش‌شرط بررسی اثر ارسالی برای انتشار در مجلات علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز ضروری است.
شماره ثبت کارآزمایی و تاریخ ثبت بایستی در آخرین خط متن چکیده اثر ارسالی گنجانده شده باشد.
استانداردهای گزارش‌نویسی
پدیدآوران ترغیب می‌گردند که در حین آماده‌سازی دست‌نوشته خود از دستورالعمل‌های گزارش‌نویسی پژوهش که توسط (EQUATOR Network) برای انواع مطالعات ارائه شده به‌کار بگیرند. پدیدآوران بایستی از این دستورالعمل‌ها در آماده‌سازی مقاله خود تبعیت کنند، و از داوران هم‌تراز خواسته خواهد شد که به هنگام ارزیابی چنین مطالعاتی به این چک‌لیست‌ها رجوع کنند. با این رویه اطمینان حاصل می‌شود که پدیدآوران اطلاعات کافی را برای دبیران، داوران و خوانندگان در جهت درک چگونگی انجام پژوهش و احتمال قابل‌اطمینان بودن یافته‌ها فراهم کرده‌اند.
اهم دستورالعمل‌های گزارش‌نویسی عبارتند از:
روش‌های آماری
از پدیدآوران خواسته می‌شود تا اطلاعات کامل در مورد روش‌های آماری و معیارهای به‌کاررفته در پژوهش خود، و از جمله توجیه مناسب بودن آزمون آماری استفاده‌‌شده را در دست‌نوشته ارسالی لحاظ کنند (برای اطلاعات بیشتر به دستورالعمل SAMPL رجوع کنید). از داوران خواسته خواهد شد که روش‌های آماری را بررسی کنند و اگر لازم باشد ممکن است دست‌نوشته ارسالی برای بررسی به متخصصان آمار ارسال شود. سردبیران همچنین ممکن است با یک متخصص در زمینه روش‌شناسی (متدولوژی) مشورت کنند.
هم‌رسانی داده‌ها
انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) پدیدآوران آثار علمی را ترغیب می‌کند که داده‌ها و هر گونه مطالب مرتبط با روش کار و نتایج مقالات ارسالی را در یک مخزن عمومی مناسب یا به‌صورت محتوای تکمیلی مقاله به‌صورت دسترسی آزاد به‌اشتراک بگذارند. لذا بیانیه هم‌رسانی داده‌ها ترجیحاً بایستی در دست‌نوشته ارسالی به مجلات علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز لحاظ گردد. همسو با توصیه‌های (ICMJE)، بیانیه هم‌رسانی داده‌ها برای دست‌نوشته‌هایی که نتایج کارآزمایی‌های بالینی در آنها گزارش می‌شود، در باره اینکه آیا و چطور داده‌ها در دسترس قرار می‌گیرد، ضروری است. برای اطلاعات بیشتر، لطفاً به توصیه‌نامه ICMJE در خصوص هم‌رسانی داده‌ها در کارآزمایی بالینی مراجعه کنید.
تعارض منافع یا منافع متقابل
تعارض منافع یا منافع متقابل هر موضوعی است که با ارائه کامل و عینی، همترازداوری، تصمیم‌گیری‌دبیری، یا انتشار مقاله‌های پژوهشی یا غیرپژوهشی ارسال‌شده به مجلات علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) در تداخل باشد یا به‌نظر معقول برسد که تداخل دارد.
منافع متقابل هنگامی وجود دارد که قضاوت حرفه‌ای در رابطه با منافع اولیه (مانند رفاه بیمار و یا اعتبار پژوهش) تحت تأثیر منافعی ثانویه (مانند منفعت مالی، استخدام، حق مشاوره، مالکیت سهام یا مزایا، حق‌الزحمه‌ها، ثبت اختراع، حق‌العمل نظریه کارشناسی یا روابط شخصی) قرار دارد. داشتن منافع متقابل موضوعی خارج از عرف و اخلاق محسوب نمی‌شود، اما بایستی بدان اذعان و آن را آشکارا اظهار نمود. تمامی پدیدآوران بایستی تمامی منافع متقابل را در زمان ارسال اثر خود در نامه همراه آن و همچنین در بخش «تعارض منافع» اعلام نمایند. در صورتی که پدیدآوران هیچ‌گونه منافع متقابلی نداشته باشند، بایستی این عبارت عیناً درج شود: «پدیدآوران اعلام می‌دارند که هیچ‌گونه منافع متقابلی در رابطه با تألیف و یا انتشار این مقاله ندارند.» سردبیر مجله ممکن است در رابطه با منافع متقابل اطلاعات بیشتری درخواست نماید.
دبیران و داوران مجلات نیز ملزم به اعلام هر گونه منافع متقابل هستند و اگر منافع متقابلی وجود داشته باشد از روند داوری آن مقاله به‌خصوص کنار گذاشته می‌شوند.
مطابق خط‌مشی انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دبیران مجلات علمی منتشره توسط دانشگاه علوم پزشکی تبریز نبایست هیچ‌گونه رابطه مالی با شرکت‌های زیست‌پزشکی داشته باشند.
اظهار نمودن تمامی منافع متقابل بالقوه یک ضرورت و بخشی از روند گزارش شفاف پژوهش است. عدم اعلام منافع متقابل می‌تواند منجر به رد بلافاصله یک مقاله شود. اگر منافع متقابل اظهارنشده‌ای پس از انتشار محرز شود، انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز مطابق با دستورالعمل (COPE) عمل و یک اطلاع‌رسانی عمومی برای جامعه منتشر خواهد کرد.
منافع متقابل می‌تواند مالی و یا غیرمالی، حرفه‌ای و یا شخصی باشد. منافع متقابل می‌تواند در رابطه با یک سازمان یا یک فرد به وجود آید.
منافع متقابل مالی
برخی از منافع متقابل مالی عبارت از موارد ذیل است، اما در عین حال محدود به این‌ها نیست:
- دریافت مبالغی برای جبران زحمت، دستمزد، بودجه کار، و یا حقوق از یک سازمان که ممکن است به هر نحو در سود و زیان مالی ناشی از انتشار مقاله، چه در حال حاضر و چه در آینده، سهیم باشد.
- مالکیت سهام در یک سازمان که ممکن است به هر نحو در سود و زیان مالی ناشی از انتشار مقاله، چه در حال حاضر و چه در آینده، سهیم باشد.
- مالکیت ثبت اختراع یا اقدام در جریان برای ثبت اختراع مرتبط با محتوای مقاله.
- دریافت مبالغ پرداختی برای جبران زحمت، دستمزد، بودجه و یا حقوق از یک سازمان که دارای مالکیت یا در حال اقدام برای ثبت اختراع مرتبط با محتوای مقاله است.
منافع متقابل غیرمالی
منافع متقابل غیرمالی شامل (اما نه محدود به) منافع متقابل سیاسی، شخصی، اعتقادی، دانشگاهی و فکری می‌گردد.
سازمان‌های تجاری
پدیدآوران در ارتباط با شرکت‌های دارویی یا دیگر سازمان‌های تجاری حامی کارآزمایی‌های بالینی بایست چنین موضوعاتی را تحت عنوان منافع متقابل در حین ارسال اثر به مجله علمی اظهار کنند. ایشان همچنین بایست به «دستورالعمل حسن رفتار نشر برای شرکت‌های دارویی» (به‌انگلیسی) با عنوان اصلی «(
Good Publication Practice guidelines for pharmaceutical companies (GPP2» که برای حصول اطمینان از نشر اثر به شیوه‌ای مسئولانه و اخلاقی طراحی شده، پایبند باشند. این دستورالعمل‌ها همچنین در خصوص هر نوع شرکت و یا فردی که به انتشارات حمایت‌شده توسط صنعت اشتغال دارند، از جمله پدیدآوران آزادکار، سازمان‌های پیمانکار تحقیقات و شرکت‌های ارتباطات، لازم‌الاجراست. انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) محتوای تبلیغاتی منتشر نمی‌کند.
پدیدآورندگی
به طور کلی فردی پدیدآور (مؤلف) تلقی می‌شود که سهم فکری قابل ملاحظه در انتشار یک تحقیق داشته است.
طبق توصیه (ICMJE) پدیدآور (مؤلف) بودن بر اساس 4 معیار زیر ارزیابی می‌شود:
- مشارکت اساسی در پرورش فکر اولیه یا طرح‌ریزی کار یا تحصیل، تجزیه و تحلیل و یا تفسیر داده‌ها.
- نگارش متن اولیه اثر و یا بازبینی نقادانه آن به‌لحاظ محتوای فکری و معنوی مهم.
- تایید نهایی نسخه‌ای که منتشر می‌شود.
- قبول مسئولیت اثر منتشره از جمیع جهات با اطمینان از اینکه هر گونه شاعبه در رابطه با صحت و سقم یا درستی هر قسمتی از اثر به نحو مقتضی بررسی و مرتفع گردیده.
علاوه بر مسئولیت در قبال بخش‌هایی از اثر که پدیدآوران انجام داده‌اند، یک پدیدآور بایستی قادر به شناسایی این موضوع باشد که هر هم‌پدیدآور مسئول کدام قسمت‌های دیگر از اثر است. علاوه بر این، پدیدآوران بایستی به درستی همکاری هم‌پدیدآوران اثر اطمینان داشته باشند. همه افرادی که به‌عنوان پدیدآور معرفی شده‌اند بایستی هر چهار معیار مؤلف بودن را دارا باشند و همه کسانی که حائز این چهار معیارند بایست به‌عنوان پدیدآوران اثر معرفی شوند.
صرفاً مشارکت در گرفتن بودجه کار، جمع‌آوری‌داده‌ها، کمک‌های فنی و نگارشی و نظارت کلی بر گروه تحقیقاتی، متضمن مؤلف بودن نیست. نام افرادی که این چهار معیار را نداشته باشند باید در بخش «قدردانی» ذکر گردد.
قدردانی
به افرادی که به انجام کار علمی مورد نظر کمک کرده‌اند و چهار معیار مذکور پدیدآورندگی را ندارند، بایستی با ذکر نام و نوع مشارکت‌شان در بخش «قدردانی» ارج نهاده شود. پدیدآوران بایستی تضمین کنند که هر کسی نامش در بخش «قدردانی» درج شده، اجازه درج نام خود را برای مشارکت ذکرشده در حق آن کار صادر نموده است.
حمایت‌های مالی و مادی نیز باید ذکر شود. ضروری است تمامی منابع کمک‌های مالی و سایر حمایت‌ها در قبال اثر ارسالی، از جمله وجوه دریافتی از مشارکت‌کنندگان، مؤسسات یا منابع تجاری گزارش شود. حق‌المشاوره‌ها و وجوه مالی که به طور مستقیم به محققان پرداخت می‌شود همچنین باید آورده شود. مشارکت پدیدآوران علمی (پدیدآوران پزشکی) و یا هر فرد دیگری که به آماده‌سازی محتوای دست‌نوشته یاری رسانده، همراه با منبع مالی اثر، طبق دستورالعمل انجمن مؤلفان پزشکی اروپا (EMWA) بایستی ذکر شود.
در راستای عمل به تعهدات در خصوص شفافیت و مسائل اخلاقی، نویسندگان موظفند هرگونه استفاده از فناوری هوش مصنوعی را در بخش "قدردانی" به شرح زیر بیان دارند؛
- ابزارها یا فناوری های خاص هوش مصنوعی استفاده شده در مقاله
- دلیل استفاده از ابزارها یا فناوری های هوش مصنوعی در فرآیند تکمیل ارزیابی خود
- عملکردهای استفاده شده در ابزارها یا فناوری های هوش مصنوعی
- توضیحاتی درباره نحوه استفاده از خروجی ابزارها یا فناوری های هوش مصنوعی در پژوهش
بر این اساس، چنانچه بخشی از متن با کمک هوش مصنوعی تولید شده باشد، نویسندگان باید عبارت زیر را درج کنند:
"بدینوسیله نویسندگان اذعان می دارند (بخش های خاصی از متن) در این کار با کمک فناوری هوش مصنوعی تولید شده است. فناوری خاص استفاده شده در این کار (به فناوری هوش مصنوعی یا مدل استفاده شده اشاره کنید) بود. لذا سهم هوش مصنوعی در تولید این محتوا اذعان می شود".
اطلاعات پدیدآور
اطلاعات پدیدآور (مؤلف) توسط مجلات منتشر می‌شود تا پدیدآوران و موسسات‌شان برای جامعه علمی قابل شناسایی باشند. اطلاعات پدیدآور همچنین برای بازیابی منابع در پایگاه‌های داده و نمایه‌های کتابشناختی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ با این وجود، بسیاری از پایگاه‌های داده تمامی اطلاعات پدیدآوران را لحاظ نمی‌کنند یا نمایش نمی‌دهند. انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) نسبت به این موضوع اشراف دارد که برخی از پدیدآوران نام، نام میانی یا نام‌خانوادگی چندبخشی دارند، یا برخی نام میانی ندارند ولی بخشی از نام یا نام‌خانوادگی‌شان در مجله دیگری در گذشته به‌اشتباه به‌عنوان نام میانی آنها منتشر شده است. خط‌مشی مجلات علمی انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) چنین است که اطلاعات پدیدآور، شامل نام، پسوند‌ها و پیشوند‌های اسمی به‌همراه وابستگی‌های سازمانی را به‌همان شکلی که پدیدآور مکاتبه‌کننده در حین ارسال اثر ارائه کرده منتشر می‌کند. با هدف حصول اطمینان از درستی و صحت اطلاعات پدیدآور، جلوگیری از هر گونه خطا در خصوص نحوه نوشتار یا اعلام اسامی پدیدآوران به نمایه‌های کتابشناختی و پایگاه‌های داده، و همچنین به‌حداقل رساندن تغییرات در مرحله پروف مقاله یا درج اصلاحیه پس از انتشار، ضروری است پدیدآوران در زمان ارسال اثر به مجلات علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) نحوه نمایش اسامی را که به‌صورت خودکار از روی اطلاعات ارائه‌شده در سامانه ارسال مقالات تهیه و نشان می‌شود، مرور و تایید نمایند. این بخش شامل چگونگی نمایش و بازیابی اطلاعات پدیدآوران در پایگاه‌های داده مانند پابمد یا اسکوپوس خواهد بود. بنابراین، مسئولیت مطابقت داشتن اسامی پدیدآوران با مقالات قبلی به لحاظ کتابشناختی با شخص ایشان می‌باشد.
تغییرات پدیدآورندگی
هر گونه تغییر در پدیدآورندگی (یعنی ترتیب، افزودن، و حذف پدیدآوران) پس از ارسال اولیه اثر باید توسط تمام پدیدآوران تایید گردد. پدیدآوران باید در مورد ترتیب اسامی پدیدآوران در بین خود به توافق برسند. علاوه بر این، هر گونه تغییرات باید به سردبیر توضیح داده شود. طبق دستورالعمل (COPE)، انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) اقدام به اخذ تاییدیه کتبی از تمامی پدیدآوران مبنی بر این موضوع می‌نماید که تمامی پدیدآوران اثر با تغییرات پیشنهادی در اسامی پدیدآوران در اثر ارسالی و یا مقاله منتشره موافقند. این تاییدیه بایستی به‌طور مستقیم از طریق ایمیل از طرف هر پدیدآور اعلام شود. این مسئولیت پدیدآور مکاتبه‌کننده است که اطمینان دهد که تمامی پدیدآوران با تغییرات پیشنهادی موافقند. در صورتی که اختلاف نظری در بین پدیدآوران باشد و توافق رضایت‌بخشی حاصل نشود، پدیدآوران بایستی با موسسه(های) مربوطه در جهت حل مشکل در تماس باشند. حل و فصل اختلافات پدیدآورندگی مسئولیت سردبیر مجله علمی نیست. تغییر در پدیدآورندگی یک مقاله منتشر شده را تنها می‌توان از طریق انتشار یک غلط‌نامه (Erratum) تصحیح نمود.
شناسه‌های منحصربهفرد
ORCID (شناسه آزاد پژوهشگر و پدیدآور) کوششی غیرانتفاعی و جامعه‌محور با هدف فراهم آوردن پایگاهی برای ثبت شناسه‌های منحصربهفرد برای پژوهشگران و روشی شفاف برای مرتبط نمودن فعالیت‌ها و بروندادهای پژوهشی به این شناسه‌هاست.
ارائه ORCID برای پدیدآور اول و همچنین پدیدآور مکاتبه‌کننده در مجلات علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) الزامی است و در عین حال سایر پدیدآوران نیز به ارائه شناسه منحصربهفرد خود ترغیب می‌شوند. ارائه ORCID برای افرادی که به عنوان داور برای انجام روند همترازداوری اثر ارسالی به مجلات علمی انتخاب می‌شوند نیز ضروری است.
از اعضای هیأت دبیری مجلات علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز نیز خواسته می‌شود شناسه‌های منحصربهفرد خود، از جمله ORCID را برای درج در پروفایلشان ارائه دهند.
استنادات
مقالات پژوهشی و غیرپژوهشی (نظیر نقد، نظر، و مقالات مروری) باید به متون مناسب و مرتبطی در حمایت از ادعاهای مطرح‌شده در مقاله استناد نمایند. رفتارهایی نظیر خوداستنادی بیش از حد و نامناسب و یا تلاش هماهنگ پدیدآوران برای خوداستنادی جمعی شدیداً منع می‌شود.
پدیدآوران باید هنگام آماده‌سازی مقاله خود دستورالعمل‌های زیر را در نظر بگیرید:
- برای هر عبارتی در دست‌نوشته که به منابع اطلاعات خارجی (یعنی منبعی غیر از فکر نوی پدیدآور یا یافته‌ها یا دانش عمومی) متکی باشد باید به منبع مربوطه آن استناد شود.
- پدیدآوران بایستی از استناد به مشتقات آثار اصیل اجتناب کنند. برای مثال، پدیدآوران بایستی به جای یک مقاله مروری که به یک اثر اصیل استناد می‌کند به خود اثر اصیل استناد کنند.
- ضروری است پدیدآوران اطمینان حاصل کنند که استناداتشان دقیق است (یعنی پدیدآوران بایستی مطمئن شوند که منبع استنادشده از مطلب ذکر شده در دست‌نوشته پشتیبانی می‌کند و نبایستی اثر دیگری که به آن استناد شده به نحوه غلطی جلوه داده شود در حالی‌که آن اثر از نقطه‌نظر پدیدآوران در دست‌نوشته پشتیبانی نمی‌کند).
- پدیدآوران نبایست به منابعی استناد کنند که نخوانده‌اند.
- پدیدآوران ترجیحاً نبایستی به آثار منتشرشده از خود یا دوستان، همکاران، یا موسسه‌شان استناد کنند.
- پدیدآوران نبایست صرفاً به مقالات از یک کشور خاص استناد کنند.
- پدیدآوران نبایست برای پشتیبانی از یک نقطه‌نظر به تعداد بیش از اندازه از منابع استناد کنند.
- پدیدآوران در بهترین حالت و حتی‌الامکان بایستی به منابعی استناد کنند که مورد همترازداوری قرار گرفته است.
- پدیدآوران نبایستی به تبلیغات و یا رپرتاژ آگهی استناد کنند.
انتشار تکراری
دست‌نوشته‌هایی که به مجلات علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) ارسال می‌شود باید یک اثر اصیل بوده و نبایستی دست‌نوشته یا بخش‌های مهمی از آن توسط مجله دیگری تحت بررسی باشد. هر گاه احتمال بالقوه همپوشانی یا تکراری بودن متن وجود داشته باشد، از پدیدآوران می‌خواهیم که در این مورد صراحت داشته باشند. پدیدآوران بایستی هر گونه آثار منتشره دارای همپوشانی احتمالی را در حین ارسال اعلام کنند و در صورت امکان به‌صورت پرونده‌های اضافی همراه مقاله ارسال نمایند. بایستی به هر اثر منتشره دارای همپوشانی با دست‌نوشته استناد شود. هر دست‌نوشته در حال انتشار یا منتشرنشده که به آن استناد شده یا به ارزیابی سردبیر یا داوران مربوط شود، در صورت درخواست سردبیر بایستی در دسترس قرار بگیرد. انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) حق قضاوت مورد به مورد در خصوص آثاری که به‌طور بالقوه دارای همپوشانی یا تکراری است، برای خود محفوظ می‌دارد.
به طور کلی، دست‌نوشته ارسالی نبایستی در هیچ مجله علمی یا به هر شکل قابل استناد دیگری به‌طور رسمی منتشر شده باشد. اگر این مسأله در هنگام ارسال توجیه و روشن شده باشد، استثنائاتی برای این قانون، نظیر انتشار در قالب پوستر یا ارائه در کنفرانس وجود دارد.
انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) از فن‌آوری تشخیص مشابهت متنی (سرقت ادبی) CrossCheck در خصوص مقالات به زبان انگلیسی بهره می‌برد و با تمامی موارد سوءرفتار انتشاراتی با جدیت برخورد می‌کند. با هر مورد ارسال دست‌نوشته تکراری مخفی نگاه داشته شده طبق دستورالعمل‌های COPE رفتار خواهد شد و سردبیر ممکن است با مؤسسه مربوطه پدیدآوران تماس حاصل نماید (برای اطلاعات بیشتر به خط‌مشی سؤرفتار رجوع کنید). انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) برخط‌مشی‌های (ICMJE) را در رابطه با آثار دارای همپوشانی تأکید می‌نماید.
مخازن برخط سازمانی و سرورهای قبل از چاپ
درج یک نسخه از دست‌نوشته در یک سرور قبل از چاپ مانند ArXiv، BioRxiv، یا Peer J PrePrints یا سکوهای مشابه (تجاری و غیر تجاری) به‌عنوان انتشار تکراری در نظر گرفته نمی‌شود. مواردی که بخشی از یک پایان‌نامه دانشگاهی را شکل می‌دهد و طبق الزامات موسسه مربوطه در مالکیت عمومی قرار داده شده نیز در مجلات علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) مورد بررسی قرار داده می‌شود.
خلاصه نتایج کارآزمایی‌های بالینی در پایگاه‌های ثبت عمومی
به‌طور کلی درج خلاصه نتایج کارآزمایی‌های بالینی در پایگاه‌های داده در دسترس عموم به عنوان انتشار تکراری در نظر گرفته نمی‌شود. در انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) ضروری است پدیدآوران دست‌نوشته‌های شامل گزارش کارآزمایی‌های بالینی، کارآزمایی خود را در یک رجیستری مناسب در درسترس ثبت کنند (برای اطلاعات بیشتر به خط‌مشی ثبت‌کارآزمایی رجوع کنید).
بازیافت متن
پدیدآوران بایستی آگاه باشند که تکرار متنی از مقالات قبلی خودشان بازیافت متن (یا به‌عبارتی دیگر، سرقت ادبی از خود) محسوب می‌شود و در برخی موارد این موضوع غیر‌قابل‌قبول است. هنگامی که مشابهت متن با مقالات قبلی خود پدیدآوران ضروری یا غیر قابل اجتناب باشد، تکراری بودن متن همواره بایستی به‌طور شفاف ذکر و به‌نحو صحیح اشاره شود و با الزامات کپی‌رایت سازگار باشد. اگر اثر ارسالی حاوی متنی است که در جای دیگری منتشر شده، پدیدآوران بایستی دبیران مجله را ضمن نامه همراه مقاله مطلع سازند.
همترازداوری
همه مقالات پژوهشی، و اکثر انواع دیگر مقالات، که توسط مجلات علمی انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) منتشر می‌شود در یک رویه کامل همترازداوری مورد بررسی قرار می‌گیرد. این رویه معمولاً شامل بررسی توسط دو داور هم‌تراز مستقل است. برای اطلاع از خط‌مشی همترازداوری مجله، لطفاً به صفحه فرآیند داوری مجله مراجعه نمایید.
خط‌مشی همترازداوری
تمامی آثار ارسالی به مجلات علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) توسط دبیری از مجله ارزیابی می‌شود که در مورد مناسب بودن آنها برای همترازداوری تصمیم می‌گیرد. هر گاه دبیری از مجله در فهرست پدیدآوران یک اثر باشد و یا هر گونه منافع متقابل دیگری در مورد هر اثر ارسالی داشته باشد، یکی دیگر از اعضای هیأت دبیری مأمور پذیرش مسئولیت نظارت بر روند همترازداوری می‌گردد. آثار ارسالی که به‌طور اولیه برای انتشار مناسب تشخیص داده می‌شود برای همترازداوری توسط افراد خبره مستقل ارسال می‌گردد. دبیران مجله بر اساس نظرات ارسالی داوران تصمیم‌گیری می‌کنند و این نظرات همراه تصمیم سردبیری در مورد دست‌نوشته به پدیدآوران ارسال می‌گردد. پدیدآوران بایستی توجه داشته باشند که حتی با وجود نظرات مثبت یک داور، ملاحظات مطرح‌شده توسط داوران دیگر ممکن است مطالعه را اساساً زیر سؤال ببرد و منجر به رد دست‌نوشته گردد.
تمامی مجلات علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) برای همترازداوری از یک رویه دوسوکور استفاده می‌کنند. با پدیدآوران و داوران به‌صورت بی‌نام و ناشناس برخورد می‌گردد.
دبیران
انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) از دانشمندان حوزه‌های مختلف وابسته به موسسات علمی در سطح دنیا بر اساس دستاوردهای علمی و پیشینه انتشاراتی ایشان دعوت به‌عمل می‌آورد تا به‌عنوان دبیران مجله ایفای نقش نمایند. «شورای مجلات علمی» دانشگاه علوم پزشکی تبریز صلاحیت افراد نامزد این موقعیت را بررسی و بهترین افراد را بر اساس راهنماهای کمیته بین‌المللی اخلاق نشر (COPE) و از جمله مسائل مرتبط با تعارض منافع انتخاب می‌نماید. روال بازرسی منظمی نیز اجرا می‌گردد تا از اجرای بهترین رویه‌ها، منطبق بر راهنماهای کمیته بین‌المللی اخلاق نشر (COPE)، اطمینان حاصل گردد. آثار ارسالی ابتدا توسط دبیران مجلات بررسی و سپس برای آن داوران هم‌تراز تعیین می‌شود. دبیران نظرات داوران هم‌تراز را ارزیابی و در خصوص انتشار آثار در مجلات تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کنند.
داوران هم‌تراز
پدیدآوران در صورت تمایل می‌توانند داوران هم‌تراز بالقوه‌ای برای اثرشان پیشنهاد دهند؛ با این حال، تصمیم‌گیری در مورد ارسال اثر به آن داوران در اختیار سردبیر است. پدیدآوران نبایستی همکاران اخیر و یا همکارانی را که در موسسه‌شان اشتغال دارند پیشنهاد دهند. پدیدآورانی که مایل به معرفی داور هم‌تراز هستند می‌توانند این کار را در ضمن نامه همراه مقاله انجام دهند که بایستی در صورت امکان شامل آدرس ایمیل موسسه‌ای یا اطلاعاتی (نظیر ORCID یا Scopus ID) باشد که دبیران مجله را در احراز هویت داور بالقوه معرفی‌شده یاری نماید.
پدیدآوران می‌توانند درخواست عدم انتخاب افرادی را به‌عنوان داور هم‌تراز مطرح کنند، اما بایستی دلایل خود را در نامه همراه مقاله در حین ارسال توضیح دهند. پدیدآوران نبایستی درخواست حذف تعداد زیادی از افراد را مطرح نمایند، چرا که این کار می‌تواند باعث مختل شدن روند
همترازداوری گردد. لطفاً توجه داشته باشید که دبیران مجله ممکن است همچنان داوران حذف‌شده را انتخاب کنند.
ارائه عمدی اطلاعات جعلی مانند پیشنهاد داوران با نام یا آدرس ایمیل ساختگی منجر به رد دست‌نوشته می‌گردد و ممکن است مطابق خط‌مشی سوءرفتار ما منجر به تحقیقات بیشتر گردد.
محرمانگی
دبیران مجلات با تمامی آثار ارسالی به مجله به‌طور محرمانه رفتار می‌کنند. داوران نیز ملزم هستند با دست‌نوشته‌ها به‌طور محرمانه رفتار کنند. مجلات علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) آثار ارسالی را به جز در موارد مشکوک به سوءرفتار، با اشخاص ثالث به‌اشتراک نخواهند گذاشت. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به خط‌مشی سوءرفتار ما رجوع کنید.
سوءرفتار
انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) به‌طور جدی با تمام اتهامات بالقوه سوءرفتار برخورد می‌کند. مجلات علمی منتشره توسط دانشگاه علوم پزشکی تبریز برای مقابله با موارد مشکوک به سوءرفتار از دستورالعمل (COPE) پیروی می‌کند.
در موارد پژوهش‌های مشکوک و یا سوءرفتار انتشاراتی، ممکن است لازم شود دبیران مجله با اشخاص ثالث، مثلاً با مؤسسه(های) مربوطه پدیدآوران و یا کمیته‌های اخلاق تماس بگیرد و دست‌نوشته‌ها را با آنها به‌اشتراک بگذارند. انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) همچنین ممکن است از (COPE) مشاوره بگیرد و مواردی را بدون ذکر نام در انجمن (COPE) مورد‌بحث قرار دهد.
سوءرفتار پژوهشی
تمامی تحقیقات مرتبط با انسان‌ها (شامل اطلاعات انسانی و بافت‌های انسانی) و حیوانات باید در یک چارچوب اخلاقی مناسب انجام شده باشد (برای اطلاعات بیشتر به
خط‌مشی
اخلاق و رضایت رجوع کنید). در صورتی که سوءظنی مبنی بر اینکه یک پژوهش در چارچوب اخلاقی مناسب انجام نشده، وجود داشته باشد، دبیران مجله ممکن است دست‌نوشته را رد کنند و ممکن است اشخاص ثالث، نظیر مؤسسه مربوطه پدیدآور(ان) و کمیته‌های اخلاق را در جریان امر قرار دهند.
در مواردی که سوءرفتار پژوهشی در مورد مقالات منتشرشده به اثبات برسد، یا در مواردی که تمامیت علمی مقاله به طور قابل توجهی زیر سؤال برود، ممکن است مقاله بازپس گرفته شود. برای اطلاعات بیشتر به خط‌مشی ما در خصوص
تصحیح و بازپس‌گیری رجوع کنید.
سوءرفتار انتشاراتی
در تمامی مجلات علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) از دستورالعمل‌های COPE در موارد سوءرفتار انتشاراتی بالقوه تبعیت می‌گردد.
دستکاری تصویر
- همه تصاویر دیجیتال در آثار ارسالی برای هر نشانه‌ای از دستکاری که مغایر با دستورالعمل‌های ذیل باشد مورد بررسی دقیق خواهد گرفت. دستکاری‌هایی که این دستورالعمل‌ها را نقض کند ممکن است در روند پذیرش مقاله تأخیر ایجاد کند و یا منجر به رد یا بازپس‌گیری مقاله شود.
- نبایست در تصاویر هیچ ویژگی خاصی بهبود داده، پنهان، جابجا، حذف و یا وارد شود.
- گروه‌بندی تصاویر از بخش‌های مختلف یک ژل یا ژل‌ها، نواحی یا تنظیمات عکس‌برداری مختلف باید با ترتیب شکل (یعنی با استفاده از خطوط تقسیم) و در متن زیر شکل تصریح شود.
- تنظیمات روشنایی، کنتراست و یا تعادل رنگ تا زمانی قابل قبول است که به هر پیکسل از تصویر اعمال شود و اطلاعاتی را مبهم نکند، از بین نبرد، یا غیر آنچه هست نشان ندهد. تنظیمات غیرخطی (به عنوان مثال تغییر در تنظیمات گاما) باید در متن زیر شکل آشکارا اشاره شود.
هر گونه سوال در طی فرایند‌هم‌ترازداوری یا پس از آن به سردبیر ارجاع خواهد شد، که از پدیدآور(ان) داده‌های اصلی را برای مقایسه با تصاویر تهیه‌شده درخواست خواهد کرد. اگر داده‌های اصلی را نتوان یافت، اثر ارسالی ممکن است رد شود و یا در مورد یک مقاله منتشرشده، بازپس‌گرفته شود. هر اثری که در آن دستکاری داده‌ها تفسیر داده را تحت تأثیر قرار دهد رد یا بازپس‌گرفته خواهد شد. موارد مشکوک به سوءرفتار به مؤسسه(های) پدیدآور(ان) گزارش خواهد شد.
سرقت ادبی
تمامی مقالات انگلیسی در مجلات علمی منتشره توسط انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) قبل از انتشار از جهت مشابهت متنی توسط نرم‌افزار iThenticate که اختصاصاً به این موضوع می‌پردازد، مورد بررسی قرار می‌گیرد. در صورت تشخیص سرقت ادبی، از دستورالعمل‌های COPE پیروی خواهیم کرد.
مصادیق سرقت ادبی عبارت از موارد زیر (اما نه محدود به این موارد) است:
- کپی کردن مستقیم متن از منابع دیگر
- کپی کردن ایده ها، تصاویر، و یا داده‌ها از منابع دیگر
- استفاده مجدد از متن مقالات منتشره قبلی خود
- استفاده از یک ایده از منبع دیگری با کمی تغییر زبانی
اگر سرقت ادبی در طول فرآیند‌هم‌ترازداوری تشخیص داده شود، ممکن است منجر به رد اثر ارسالی گردد. اگر سرقت ادبی پس از انتشار تشخیص داده شود، ما حق صدور اصلاحیه یا اعلان بازپس‌گیری مقاله را برای خود محفوظ می‌داریم. ما این حق را برای خود محفوظ می‌داریم که موسسات مربوطه پدیدآوران را در جریان سرقت ادبی چه قبل و چه بعد از انتشار قرار دهیم.
تصحیح و بازپس‌گیری
انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) ممکن است در موارد نادر برای حفظ تمامیت مدارک علمی در سطح نشریات علمی خود اقدام به انتشار اصلاحیه یا اعلان بازپس‌گیری مقاله منتشرشده نماید.
همسو با هنجارهای پذیرفته‌شده جامعه دانشگاهی، اصلاحیه یا بازپس‌گیری مقالات منتشرشده با انتشار غلط‌نامه یا اعلان بازپس‌گیری مقاله، بدون تغییر در مقاله اصلی و با افزودن یک پیوند آشکار به غلط‌نامه/اعلان بازپس‌گیری انجام خواهد شد. مقاله اصلی در مالکیت عمومی باقی می‌ماند و غلط‌نامه یا اعلان بازپس‌گیری متعاقب در همه‌جا نمایه می‌شود. در موارد استثنایی که مطلب مورد نظر حقوق خاصی را نقض کرده و یا افتراآمیز باشد، ممکن است مجبور به جمع‌آوری آن مقاله از پایگاه اینترنتی و سایر بایگانی‌ها و مخازن شویم.
تصحیحات جزئی در مقالات منتشره را ممکن است بتوان با درج نظر از سوی پدیدآور(ان) خود مقاله در ذیل مقاله منتشره به‌انجام رساند. این روند تنها زمانی مناسب خواهد بود که که تغییرات مورد نظر یافته‌ها یا نتیجه‌گیری مقاله را تحت تأثیر قرار ندهد.
اصلاحیه
تغییرات در مقالات منتشره که تفسیر و نتیجه‌گیری مقاله را تحت تاثیر می‌دهد، اما به طور کامل مقاله را بی‌اعتبار نمی‌کند، به تشخیص سردبیر، از طریق انتشار یک غلط‌نامه که نمایه و به مقاله اصلی پیوند داده می‌شود تصحیح می‌گردد. تغییرات در فهرست پدیدآوران مقالات منتشره با غلط‌نامه تصحیح می‌شود. برای اطلاعات بیشتر به خط‌مشی پدیدآورندگی رجوع کنید.
بازپس‌گیری
در موارد نادر، زمانی که اطلاعات علمی در مقاله‌ای اساساً زیر سؤال برود، ممکن است ضروری گردد مقاله منتشره بازپس گرفته شود. انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (TUOMS PRESS) در چنین مواردی از دستورالعمل COPE پیروی خواهد کرد. مقاله بازپس‌گرفته‌شده نمایه و به مقاله اصلی پیوند داده می‌شود.
تحقیق در مورد گیاهان
برای تکرارپذیری نتایج، نمونه‌های گیاهان مورد بررسی باید در مجموعه گیاه‌پزشکی عمومی یا سایر مجموعه‌های عمومی که دسترسی به مواد را فراهم می‌کند، ذخیره شوند. اطلاعات مربوط به نمونه ها و اینکه چه کسی آن را شناسایی کرده است باید در متن گنجانده شود.
ایمنی و امنیت زیستی
تمام اظهارات لازم در مورد نگرانی‌های ایمنی و امنیت زیستی مانند ارگانیسم‌های اصلاح‌شده ژنتیکی (GMOs)، سموم، عوامل بیماری‌زا و مواد رادیواکتیو باید مشخص شود و چارچوب‌های نظارتی برای ایمنی زیستی و امنیت زیستی باید مورد توجه قرار گیرد. مشابه چارچوب های نظارتی، مانند پروتکل ناگویا، تمام اقدامات لازم باید گنجانده شود. www.cbd.int/abs
پیشنهاد می گردد نویسندگان دستورالعمل‌های مربوط به برابری در واژه های Sex و Gender در تحقیقات مبتنی بر راهنمای - SAGER - را پیروی کنند. نویسندگان همچنین باید از اصطلاح Sex (جنس بیولوژیکی) و Gender (جنسیت بیان شده یا ادراک شده توسط فرد یا بر اساس شرایط اجتماعی و فرهنگی) با دقت استفاده کنند تا از اشتباه گرفتن دو اصطلاح جلوگیری شود. عناوین مقاله و/یا چکیده ها باید به وضوح نشان دهند که مطالعه برای چه جنسیت(هایی) کاربرد دارد.